[No vive ya nadie en la casa...]
—No vive ya nadie en la casa —me dices—; todos se han ido. La sala, el dormitorio, el patio, yacen despoblados. Nadie ya queda, pues que todos han partido.
Y yo te digo: Cuando alguien se va, alguien queda. El punto por donde pasó un hombre, ya no está solo. Únicamente está solo, de soledad humana, el lugar por donde ningún hombre ha pasado. Las casas nuevas están más muertas que las viejas, por que sus muros son de piedra o de acero, pero no de hombres. Una casa viene al mundo, no cuando la acaban de edificar, sino cuando empiezan a habitarla. Una casa vive únicamente de hombres, como una tumba. De aquí esa irresistible semejanza que hay entre una casa y una tumba. Sólo que la casa se nutre de la vida del hombre, mientras que la tumba se nutre de la muerte del hombre. Por eso la primera está de pie, mientras que la segunda está tendida.
Todos han partido de la casa, en realidad, pero todos se han quedado en verdad. Y no es el recuerdo de ellos lo que queda, sino ellos mismos. Y no es tampoco que ellos queden en la casa, sino que continúan por la casa. Las funciones y los actos se van de la casa en tren o en avión o a caballo, a pie o arrastrándose. Lo que continúa en la casa es el órgano, el agente en gerundio y en circulo. Los pasos se han ido, los besos, los perdones, los crímenes. Lo que continúa en la casa es el pie, los labios, los ojos, el corazón. Las negaciones y las afirmaciones, el bien y el mal, se han dispersado. Lo que continua en la casa, es el sujeto del acto.
César Vallejo ~ Poemas en prosa (1923) (1924-1929)
[No one lives in the house anymore...]
- No one lives in the house anymore – you tell me -; all have gone. The living room, the bedroom, the patio, are deserted. No one remains any longer, since everyone has departed.
And I say to you: When someone leaves, someone remains. The point through which a man passed, is no longer empty. The only place that is empty, with human solitude, is that through which no man has passed. New houses are deader than old ones, for their walls are of stone or steel, but not of men. A house comes into the world, not when people finish building it, but when they begin to inhabit it. A house lives only off men, like a tomb. That is why there is an irresistible resemblance between a house and a tomb. Except that the house is nourished by the life of man, while the tomb is nourished by the death of man. That is why the first is standing, while the second is laid out.
Everyone has departed from the house, in reality, but all have remained in truth. And it is not their memory that remains, but they themselves. Nor is it that they remain in the house, but that they continue about the house. Functions and acts leave the house by train or by plane or on horseback, walking or crawling. What continues in the house is the organ, the agent in gerund and in circle. The steps have left, the kisses, the pardons, the crimes. What continues in the house are the foot, the lips, the eyes, the heart. Negations and affirmations, good and evil, have dispersed. What continues in the house, is the subject of the act.
César Vallejo
Translated by Clayton Eshleman
(The Complete Poetry, César Vallejo, A Bilingual Edition, University of California Press, 2007.)
[Nobody lives in the house anymore...] "second translation"
—NOBODY LIVES IN the house anymore— you tell me—; everyone has left. The living room, the bedroom, the courtyard, remain unpopulated. Nobody remains, since everybody has departed.
—And I tell you: Whenever someone leaves, somebody stays. The spot by which a man has passed, is not empty any longer. It is solely alone, from human solitude, the place by which no man has passed. New houses are deader than old ones, because their walls are made of stone or steel, but not of men. A house comes to the world, not when people have just built it, but when they start to inhabit it. A house lives only by its men, as in a coffin. It’s just that the house is nourished by the life of man, while the coffin is nourished by the death of man. That’s why the former one is standing, while the latter is outstretched.
—Everybody has left the house, in reality, but everybody has remained in truth. And it is not the memory of them which remains, but they themselves. And it is neither that they remain inside the house, but that they continue around the house. Functions and acts leave the house by train or plane or on horseback, by foot or crawling. What continues in the house is the organ, the agent in gerund and in circle. The footsteps have departed, the kisses, the apologies, the crimes. What continues in the house is the foot, the lips, the eyes, the heart. Negations and affirmations, good and evil, have dispersed.
—What stays in the house, is the subject of the act.
César Vallejo
Translated by César Eduardo and Jumpa Sánchez
[Nessuno vive più nella casa...]
«Nessuno vive più nella casa, mi dici; tutti se ne sono andati.
La sala, la camera, il patio, giacciono spopolati.
Non resta nessuno, perché tutti sono partiti.
E io ti dico:
Quando qualcuno se ne va, qualcuno resta.
Il punto da cui è passato un uomo non è più solo.
Non è solo, di solitudine umana,
che il luogo dove nessun uomo è passato.
Le case nuove sono più morte delle antiche,
perché i loro muri sono fatti di pietra o di acciaio, ma non di uomini.
[...] Tutti sono partiti dalla casa,
n realtà,
ma in verità sono tutti restati.»
César Vallejo
[Artık kimse yaşamıyor evde...]
―Artık kimse yaşamıyor evde ―diyorsun bana―; herkes gitti. Salon, yatak odası, hol, insansız yatıyorlar. Artık kimse kalmadı, çünkü herkes bırakıp gitti.
Ben sana: Birisi gittiği zaman birisi kalır, diyorum. Bir insanın geçtiği nokta artık yalnız değildir. İnsansız olan tek nokta, henüz hiç bir insanın geçmediği yerdir. Yeni evler eskilerden daha ölüdür. Çünkü taştandır duvarları ya da fayanstan, ama insandan değil. Bir ev yapımı bittiğinde gelmez dünyaya, içinde birileri yaşamaya başlayınca katılır hayata. Evler de tıpkı mezarlar gibi sadece insanlarla yaşarlar. Bir evle bir mezar arasındaki katlanılmaz benzerlik bundandır. Ancak ev insan yaşamından beslenirken, mezar insan ölümünden beslenir. Bu yüzden ikincisi uzanmışken, birincisi ayaktadır.
Gerçekte herkes evden ayrıldı, ama aslında herkes evde kaldı. Kalan onların anıları değil elbet; kendileri. Ve pek tabii ki evde kalmıyorlar artık, ama evde süregidiyorlar. İşler ve eylemler evden giderler; trenle, uçakla, atla, yürüyerek ya da sürünerek. Evde süregiden şey, eylemi işleyen organdır; failin döngüsel eylemlilik halidir. Adımlar gitti, öpüşler, özürler, suçlar. Evde süregiden ayaktır, dudaklar, gözler, yürek. Olumlamalar ve olumsuzlamalar, iyi ve kötü çekip gittiler. Evde kalan şey eylemin öznesidir.
César Vallejo
İspanyolcadan çeviren Bülent Kale
 |
| Photo by Astrid Veronika Allan |
.%201870,%20by%20the%20American%20painter,%20Toby%20Edward%20Rosenthal%20(1848-1917)..jpg)